برای ارزیابی کیفیت کنجاله کلزا، میتوانید به عوامل زیر توجه کنید:
1. محتوای پروتئینی
محتوای پروتئینی کنجاله کلزا یک نشانگر اساسی برای ارزیابی ارزش تغذیهای آن است. معمولاً محتوای بالاتر پروتئین کیفیت بهتری را نشان میدهد. میتوان با استفاده از روشهای آزمایشگاهی مانند روش کجلدال (Kjeldahl) محتوای پروتئین را تعیین کرد. در این روش، نمونه با اسید سولفوریک هضم میشود و میزان آمونیاک تولید شده تحلیل میشود و سپس برای محاسبه محتوای پروتئین استفاده میشود.
2. ترکیب آمینواسیدها
ارزیابی مشخصات اسید آمینه کنجاله کلزا اطلاعات ارزشمندی در مورد ترکیبات تغذیه ای آن ارائه می دهد. آمینواسیدها سازندههای پروتئین هستند و برای رشد و توسعه حیوانات بسیار حائز اهمیت هستند. یک ترکیب آمینواسیدی متوازن با سطوح مناسب آمینواسیدهای ضروری برای ترکیب جیره تغذیه حیوانات بسیار مهم است. تجزیه و تحلیل آمینواسیدها میتواند با استفاده از تکنیکهایی مانند کروماتوگرافی مایع با قدرت بالا (HPLC) یا کروماتوگرافی گازی (GC) صورت گیرد.
۳. قابلیت هضم
بررسی قابلیت هضم کنجاله کلزا برای تعیین توانایی آن به عنوان یک ماده خوراک حیوانی بسیار مهم است. قابلیت هضم کنجاله کلزا ممکن است بسته به عواملی مانند روشهای فرآوری و وجود عوامل ضدتغذیه متغیر باشد. مطالعات قابلیت هضم میتواند با استفاده از روشهای محیطی یا زندهای صورت گیرد. آزمونهای هضم محیطی فرآیند هضم را با استفاده از آنزیمها شبیهسازی میکنند، در حالی که آزمونهای زندهای شامل تغذیه حیوانات با کنجاله کلزا و اندازهگیری استفاده و هضم مواد مغذی میشود.
۴. عوامل ضدتغذیه
کنجاله کلزا شامل عوامل ضدتغذیهای است که میتوانند بر سلامت و عملکرد حیوانات تأثیر منفی داشته باشند. این شامل ترکیباتی مانند گلوکوزینولات، اسید فیتیک و تاننینها میباشد. سطوح بالای عوامل ضدتغذیه میتواند استفاده از کنجاله کلزا در جیره تغذیه حیوانات را محدود کند. میتوان از روشهای تجزیهای مانند اسپکتروفتومتری، کروماتوگرافی مایع با قدرت بالا (HPLC) یا کروماتوگرافی گازی (GC) برای اندازهگیری سطوح این ترکیبات استفاده کرد.
۵. ارزش انرژی
بررسی ارزش انرژی کنجاله کلزا برای بررسی توانایی آن به عنوان یک منبع انرژی برای حیوانات بسیار مهم است. محتوای انرژی کنجاله کلزا به ارزش تغذیهای آن مرتبط است و میتواند توسط روشهای محاسباتی یا تستهای آزمایشگاهی مانند کالوریمتری مستقیم (bomb calorimetry) تعیین شود.
6. سطح چربی
محتوای چربی در کنجاله کلزا نباید بیش از حد مجاز باشد. بیش از حد بودن چربی در کنجاله میتواند باعث بیماریهای پوستی و دیگر مشکلات سلامتی در دام و طیور شود.
7. اسیدهای چرب غیراشباع
کنجاله کلزا باید شامل اسیدهای چرب غیراشباع باشد که برای سلامت دام و طیور مفید هستند.
8. ترکیبات معدنی و ویتامینها
کنجاله کلزا باید شامل مقادیر مناسبی از مواد مغذی مهمی مانند کلسیم، فسفر، آهن، ویتامین E و دیگر ویتامینها باشد.
9. عدم تلفیق با آفتکشها
برای اطمینان از سلامتی کنجاله کلزا، باید مطمئن شوید که این محصول با هیچ آفتکشی تلفیق نشده است.
10. شناسایی محصول
در انتخاب تامین کننده کنجاله کلزا نیز باید دقت کرد. بهتر است با تامین کنندگانی که در بازار معتبر هستند، تماس بگیرید. همچنین میتوانید از تجربیات دیگران استفاده کنید و با مشتریانی که قبلا از همین تامین کننده خریداری کردهاند، تماس بگیرید و نظر آنها را درباره کیفیت کنجاله کلزا بپرسید.
11. اندازه ذرات
باید مطمئن شوید که ذرات کنجاله کلزا به اندازهای هستند که دام و طیور بتوانند آنها را به راحتی مصرف کنند.
12. بو، طعم و رنگ کنجاله کلزا
میتوانید از بوی و طعم کنجاله کلزا برای تشخیص کیفیت آن استفاده کنید. از طریق چشیدن کنجاله کلزا میتوان به نسبت خالصی روغن کنجاله کلزا و کیفیت آن پی برد. روغن کنجاله کلزا دارای طعم خنثی و ملایمی است و اگر کنجاله کلزا دارای طعم تلخ و ناخوشایندی باشد، ممکن است کیفیت آن پایین باشد. همچنین در صورتی که طعم کنجاله کلزا شیرین و خوشایند باشد، احتمالاً کیفیت آن بالاست.
در مورد بوی کنجاله کلزا نیز میتوان گفت که بوی آن باید مطبوع و خوشایند باشد. بوی نامطبوع و ناخوشایند ممکن است به علت نگهداری نامناسب، آلودگی یا اشکال در فرآیند تولید باشد و میتواند نشانه کیفیت پایینی باشد.
در کنار چشیدن و بو کردن کنجاله کلزا، میتوانید به شکل و رنگ آن نیز توجه کنید. کنجاله کلزای با کیفیت باید دانههایی با رنگ زرد تا قهوهای تیره داشته باشند و سطح آنها باید صاف و بدون خال باشد. همچنین، کنجاله کلزا باید خشک و نرم باشد و بدون هرگونه رطوبت، خاک، بذر، مواد غیرمجاز و مواد دیگر باشد. کنجاله های با رنگ بسیار تیره و یا خاکستری تار معمولا کیفیت پایین تری دارند. همچنین کنجاله های خرد شده و داغداغ یا رطوبت زده، نشانه کیفیت پایین تر هستند. برای بررسی کیفیت کنجاله ها میتوانید نمونه هایی از محصول را بگیرید و آنها را برای تست به آزمایشگاه مربوطه بفرستید. آزمایشگاههای مختلفی وجود دارند که برای بررسی کیفیت کنجاله کلزا از آنها استفاده میشود، این آزمایشگاهها علاوه بر بررسی کیفیت کنجاله کلزا، از جمله پارامترهای مهم مانند مقدار رطوبت، اسیدیته و شاخص پراکسید، میزان روغن، پروتئین و … را نیز اندازه گیری میکنند. این آزمایشگاهها با ارائه گواهینامه کیفیت محصول، به شما کمک میکنند تا از کیفیت خریداری شده مطمئن شوید.
به طور کلی، تشخیص کیفیت کنجاله کلزا برای استفاده در جیره تغذیه حیوانات نیازمند استفاده از چندین روش تحلیلی است. مهمترین عوامل بررسی شده شامل محتوای پروتئینی، ترکیب آمینواسیدها، قابلیت هضم، عوامل ضدتغذیه و ارزش انرژی میباشند.