جوش شیرین در تغذیه دام؛ اهمیت استفاده و کاربردهای آن
جوش شیرین در تغذیه دام یکی از ترکیباتی است که جهت مدیریت وضعیت شکمبه در هنگام استفاده از مقادیر بالای کنستانتره مورد استفاده قرار میگیرد.
در هنگام استفاده از مقادیر بالای کنستانتره، هم در گاوهای شیری و هم در گاوهای گوشتی ، به دلیل تولید مقادیر زیاد اسیدهای فرار و تجمع آنها ممکن است به بافت شکمبه آسیب وارد شود. اختلال در شکمبه میتواند وضعیت تولیدی و حرکتی دام را با مشکل مواجه کند.
تعریف بافر و جوش شیرین به عنوان یک بافر
بافرها ترکیباتی هستند که از یک اسید ضعیف و نمک آن ساخته شده اند.ین ترکیبات توانایی حفظ ph محیط حتی در صورت افزودن اندکی باز یا اسید دارند. جوش شیرین یا سدیم بی کربنات یک ترکیب شیمیایی است که از ترکیب یون سدیم و یون بی کربنات ساخته شده است. این ترکیب یک کریستال جامد سفید رنگ است که معمولا به صورت پودری استفاده میشود.
بدن دام در حالت عادی از از ترکیبات موجود در بزاق به عنوان ترکیبات بافری استفاده میکند. این ترکیبات برای حفظ PH صحیح جهت عملکرد درست آنزیم ها در بدن بسیاری از موجودات زنده از جمله نشخوارکنندگان ضروری هستند.
بسیاری از آنزیم ها در شرایط دقیقی کار میکنند؛ اگر ph در محدوده بسیار کمی تغییر کند، عملکرد آنزیم ها کند یا متوقف شدهیا دچار تغییر ماهیت میشود. به همین جهت جوش شیرین در تغذیه دام از اهمیت بالایی برخوردار است.
امروزه میزان مصرف کنستانتره از ظرفیت معمول دام بیشتر است، به همین جهت اتکا به ظرفیت بافرینگ بزاق باعث ایجاد مشکلات در شکمبه میشود. جوش شیرزین به عنوان بهترین ترکیبی که میتواند تکمیل کننده ظرفیت بافرینگ شکمبه باشد شناخته میشود. البته ذکر این نکته ضروری است ترکیبات بافری نظیر جوش شیرین، ظرفیت محدودی برای ثابت نگه داشتن مقدار PH دارند. اگر بیش از اندازه به یک محیط نظیر شکمبه ترکیبات بازی اضافه شود، با از بین رفتن تاثیر اسید ضعیف ، هیچ فعالیتی برای تثبیت مقدار PH انجام نخواهد شد. در حالت دیگر، اگر مقدار زیادی اسید به محیط اضافه شود، باز ضعیف از بین رفته و فعالیت بازی متوقف خواهد شد. به این حالت ظرفیت بافر گفته میشود. طبق تعریف، ظرفیت بافری میزان اسید یا بازی است که میتوان به حجم مشخصی از محلول بافری قبل از اینکه PH تغییر محسوسی داشته باشد.
ترکیبات مهم در انتخاب یک ترکیب بافری مناسب :
1. یک ترکیب بافری خوب باید غلظت هایی برابر از هر دو جز خود داشته باشد. یکی از دلایل پر کاربرد بودن جوش شیرین در تغذیه دام همین مورد است. اگر در یک ترکیب بافری مقدار یکی از اجزا10 در صد کمتر از دیگری باشد آن محلول گارایی نخواهد اشت.
2.اسید های ضعیف و نمک های آن، بافرهای بهتری برای ph کمتر از 7 هستند و به همین شکل، بازهای ضعیف و نمک های آن برای ph بالاتر از 7 مناسب اند.
